Tarihte Bu Hafta (15 – 21 Haziran)

15 Haziran 

Azerbaycan’da Milli Kurtuluş Günü

Küresel Rüzgar Günü

1826 Yeniçeri Ocağı’nın Kaldırılması

Osmanlı Padişahı II. Mahmut, Yeniçeri Ocağı’nı kaldırdı. Yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye (Muhammed’in Galip Gelmiş Askerleri) Ordusu kuruldu.

1926 İzmir Suikasti

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir’e yapacağı ziyaret öncesi 14 Haziran günü İzmir Valisine suikast yapılacağına dair ihbar geldi. Valinin uyarısı ile Mustafa Kemal Paşa, İzmir ziyaretini erteledi. 15 Haziran günü Valiliğe, Giritli Motorcu Şevki tarafından verilen liste ile suikasti planlayanların adları ortaya çıktı.

Türkiye’de Siyasilere Yapılan Saldırılar

1927 Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinin Kuruluşu

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk modern ruh ve sinir hastalıkları hastanesi olan Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi kuruldu.

1954 UEFA’nın Kuruluşu

Merkezi İsviçre’nin Nyon kentinde bulunan ve Avrupa’da futbolun denetleyicisi konumunda olan Avrupa Futbol Federasyonları Birliği kuruldu.

2017 Adalet Yürüyüşü

CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’nun MİT Tırları Davasında yargılanarak 25 yıl hapis cezasına mahkum edilmesi ile Türkiye Cumhuriyeti Ana Muhalefet Lideri ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Adalet Yürüyüşü başlattı.

Ankara ve İstanbul’dan halk ile beraber yürüyen Kılıçdaroğlu son durak olarak İstanbul Maltepe’de miting düzenledi. Kılıçdaroğlu mitingte 10 maddelik bildiri okudu. Bildiri:

1. 15 Temmuz darbe girişimini bir kez daha açık ve kesin bir dille lanetliyoruz. 15 Temmuz gecesi TBMM’nin kararlı, onurlu duruşu ve halkımızın sokağa çıkarak FETÖ darbe girişimine karşı direnmesi ülkemizin anayasal ve demokratik kazanımı olmuştur. Biz buna sokağın/halkın 15 Temmuzu diyoruz. Ancak bu darbe girişiminin siyasi ayağının ortaya çıkarılması iktidar tarafından bilinçli olarak engellenmektedir. 249 şehidimizin aziz hatırası ve 2301 gazimiz için Fetullah Gülen Terör Örgütünün siyasi ayağı ortaya çıkarılmalı ve gerçek darbecilerden hesap sorulmalıdır.

2. İktidar tarafından 15 Temmuz darbe girişimi fırsat bilinerek, 20 Temmuz darbesi yapılmıştır. 20 Temmuz’da OHAL ilan edilmiş ve TBMM’nin yetkileri gasp edilmiştir. Biz buna Sarayın 15 Temmuzu diyoruz. Bir sivil darbeye dönüşen OHAL uygulamaları yasama, yargı ve yürütme gücünü tek kişide toplamıştır. OHAL derhal kaldırılmalı ve hukuk düzeni evrensel ilkelere uygun olarak yeniden tesis edilmelidir.

3. Yargıyı siyasetin emrine vermek demokrasiye ihanettir. Dolayısıyla demokrasinin, can ve mal güvenliğinin vazgeçilmez kuralı olan yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı sağlanmalıdır. Adil yargılanma hakkı eksiksiz bir şekilde uygulanmalıdır. “Kolektif suç” gibi insan haklarına aykırı uygulamalardan vazgeçilmelidir.

4. Bugün, OHAL uygulamalarıyla mağdurların yargıya erişim ve sosyal güvenlik hakları ellerinden alınmıştır. OHAL mağdurları adeta “sivil ölüme” terkedilmiştir. Mağdurların yargıya erişim ve sosyal güvenlik haklarını kısıtlayan tüm uygulamalara hukuk devletinin gereği olarak son verilmelidir.

5. 20 Temmuz sivil darbesinden sonra, 15 Temmuz darbe girişimiyle veya onun arkasındaki örgütle hiçbir ilişkisi bulunmayan, ama sırf Hükümete muhalif görüldüğü için bütün haklarından yoksun kılınan akademisyenler ve diğer kamu görevlileri görevlerine iade edilmelidir. Anayasa Mahkemesinin içtihatları dikkate alınarak, tutuklu milletvekilleri derhal serbest bırakılmalıdır.

6. 150’nin üzerinde gazetecinin hapiste olduğu bir ülkede demokrasiden söz edilemez. Sadece mesleklerini yaptıkları için tutuklanan gazeteciler derhal serbest bırakılmalı, medya üzerindeki tüm baskılara son verilmelidir. Düşünceyi ifade özgürlüğünün önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır.

7. OHAL koşullarında, serbest tartışmanın yapılamadığı bir ortamda ve üstelik “devletin bütün imkânları seferber edilerek” gerçekleştirilen Anayasa değişikliği gayrimeşrudur. Toplumun ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan anayasa yerine, bir kişinin beklentilerine yanıt veren bir Anayasa değişikliği Yüksek Seçim Kurulu’nun yasadışı kararıyla yürürlüğe konulmuştur. Bu bir “mühürsüz seçimdir.” Türkiye gayrimeşru bir anayasa ile yönetilemez, yönetilmemelidir.

8. Demokratik parlamenter sistem üzerindeki her türlü vesayet kaldırılmalıdır. Din ve vicdan özgürlüğünün güvencesi olan, insan haklarına dayalı demokratik, laik, sosyal hukuk devleti güçlendirilmeli, liyakat esası kamuda göreve başlama ve yükselmede esas alınmalıdır. Eğitimde laiklik ilkesinin aşındırılmasına son verilmeli ve toplumsal adaletsizliği yeniden üreten eğitim politikaları değiştirilmelidir.

9. Sadece hukuk alanında değil, toplumsal yaşamın bütün alanlarında yaygın bir adaletsiz düzen devam etmektedir. İşsizlik, yoksulluk, insanca yaşam ücretinden yoksunluk, örgütsüzlük, ayrımcılık, yaygın şiddet, terör gibi çok geniş bir yelpazede yaşanan toplumsal adaletsizliklerin giderilmesi için ortak irade geliştirilmelidir. Toplumsal barışımızı bozan tüm antidemokratik uygulamalara eşit yurttaşlık temelinde son verilmelidir. Toplumsal adaletsizliğin en vahim görünümlerden biri olan kadınlara karşı ayrımcılığın önüne geçilmeli, kadınların özgürlük alanları korunmalı, kadın hakları toplumsal hayatın her alanında uygulanmalıdır.

10. Son zamanlarda uygulanan saldırgan dış politika ülkemizin içindeki adaletsizlikleri de kökleştiren bir kısırdöngü yaratmıştır. Adalet sadece iç politikaya ve toplumsal yaşama değil uluslararası ilişkilere de hâkim olmalıdır. Türkiye coğrafyasındaki tüm halklara, tüm kimliklere kardeşçe, adilane yaklaşan, barışçıl ve uluslararası hukuka saygılı bir dış politikaya dönüş yapmalıdır. Türkiye yüzünü insan haklarına, hukuk devletine, adalete önem veren milletler ailesine çevirmelidir.

Maltepe Mitingine katılan kişi sayısını CHP Milletvekili Özgür Özel 1.600.000 kişi olarak açıkladı. İstanbul Valiliği ise 175.000 kişinin katıldığını açıkladı.

16 Haziran

Türkiye Kamu Çalışanları Günü

1903 Ford’un Kuruluşu

Amerika Birleşik Devletleri otomobil markası Ford kuruldu.

2013 Berkin Elvan’ın Yaralanması

Berkin Elvan, Gezi Parkı Olayları sırasında gaz kapsülünün başına denk gelmesi ile hastaneye kaldırıldı. 11 Mart 2014’te hayata gözlerini yumdu.

17 Haziran

Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü

İzlanda Bağımsızlık Günü (Danimarka’dan ayrılarak Cumhuriyet’in ilan edildiği gün)

1631 Tac Mahal’ın Yapımına Başlanması

Babür İmparatoru Şah Cihan’ın eşi Mümtaz Mahal’ın doğum sırasında vefat etmesi üzerine Şah Cihan, eşinin anısına Tac Mahal’ı yaptırmaya başladı. Aşk için yapılan ilk ve tek Camii’dir.

1980 Bülent Ecevit ve Heyetine Saldırı

CHP Nevşehir İl Başkanının ölümü üzerine cenazeye gelen Bülent Ecevit ve CHP heyeti cenaze sonrası Ülkü Ocakları üyeleri tarafından saldırıya uğradılar.

Türkiye’de Siyasilere Yapılan Saldırılar

18 Haziran

1953 Mısır’da Cumhuriyetin İlanı

İngiliz sömürgeliğinden kurtulan Mısır’da Cumhuriyet ilan edildi.

1988 Turgut Özal’a Saldırı

Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal partisinin (ANAP) Olağan Kongresinde Kartal Demirağ tarafından silahlı saldırıya uğradı.

Elinden yaralanan Turgut Özal Cumhurbaşkanı olduktan sonra Kartal Demirağ’ı affetti.

Türkiye’de Siyasilere Yapılan Saldırılar

1997 Necmettin Erbakan’ın İstifası

REFAHYOL Koalisyonunun Başbakanı Necmettin Erbakan istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e sundu.

İstifa sonrası yapılan anlaşma ile Necmettin Erbakan, yeni Başbakanın koalisyon ortağı DYP Genel Başkanı Tansu Çiller olmasını istedi.

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel anlaşmaya uymayarak Hükümeti kurma görevini ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’a verdi.

19 Haziran 

1862 ABD’de Kölelik

Amerika Birleşik Devletleri’nde kölelik kaldırıldı.

1910 Babalar Günü

Amerika Birleşik Devletleri’nde, Babalar Günü ilk kez kutlandı.

1961 Kuveyt’in Bağımsızlığı

Birleşik Krallık’ın sömürgesinden kurtulan Kuveyt’te bağımsızlık ilan edildi.

1965 Eskişehirspor’un Kuruluşu

Günümüzde 1. Lig’de oynayan Eskişehirspor kuruldu.

1978 Garfield’ın Yayımlanması

Amerikan Karikatürist Jim Davis tarafından çizilen Garfield adlı karikatür dizisi yayımlanmaya başladı.

20 Haziran

1926 İzmir Suikasti

Mustafa Kemal Paşa’ya planlanan, İzmir Valisinin aldığı ihbar üzerine bertaraf edilen Suikast sonrası tutuklanmalar devam ediyor. Eski Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası liderlerinden Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Kazım (Karabekir) Paşa, Rauf (Orbay) Paşa ve Refet (Bele) Paşa tutuklandılar.

1961 Almanya’daki Türk İşçiler

Almanya’ya, Türkiye Cumhuriyeti’nden işçi gönderilmeye başlandı. (İşçi İhracatı)

21 Haziran

Dünya Kaykay Günü

Dünya Müzik Günü

Dünya Yoga Günü

Dünya ALS Günü

1921 Milli Mücadele

Zonguldak ve Sakarya düşman güçlerinden kurtarıldı.

1934 Soyadı Kanununun Kabulü

Türkiye Cumhuriyeti’nin modernleşme aşamalarından biri olan Soyadı Kanunu, kabul edildi.

1946 Garanti Bankasının Kuruluşu

Garanti Bankası kuruldu. Günümüzdeki adı: Garanti BBVA

Doğumlar

Ölümler