Tarihte Bu Hafta (13 – 19 Nisan)
13 Nisan
1870 – Metropolitan Sanat Müzesi Açıldı
Metropolitan Sanat Müzesi açıldı. Amerika Birleşik Devletleri’nin New York eyaletinde Central Park’ın yanında yer alan dünyanın en büyük müzesidir. Müze demişken bugünlerde evlerden çıkamıyoruz ama müzeleri sanal bir şekilde gezebiliriz. Sanal gezme imkanı veren müzeler;
- Metropolitan Sanat Müzesi: https://artsandculture.google.com/partner/the-metropolitan-museum-of-art?hl=en
- Louvre Müzesi: https://www.louvre.fr/en/visites-en-ligne
- Vatikan Müzesi: http://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/collezioni/musei/tour-virtuali-elenco.html
- Panorama 1453 Tarih Müzesi: http://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/collezioni/musei/tour-virtuali-elenco.html
- Dali Müzesi: https://www.salvador-dali.org/en/museums/dali-theatre-museum-in-figueres/visita-virtual/
- İstanbul Oyuncak Müzesi: https://istanbuloyuncakmuzesi.com/pages/360-tur
- https://www.yerelnet.org.tr/muze/sanal-muze-gez/?gclid=Cj0KCQjw-Mr0BRDyARIsAKEFbecj-kAkTapCl5R_WnktDFBDu-n22XTZ3bCNEVRPgGnkI94hgDVR5DkaAmCQEALw_wcB bu adres ile 37 tane ülkemizden, 16 tane dünyadan müzeleri ücretsiz bir şekilde çevrimiçi (online) gezebilirsiniz.
1909 – 31 Mart Vakası
31 Mart Vakası meydana geldi. Osmanlı İmparatorluğu’nda II. Meşrutiyet’in ilanından sonra yönetime karşı yapılan vaka ilk etapta askeri daha sonra dini bir ayaklanma olarak nitelendirildi. Ayaklanmanın ilk gününde hükümet istifa etti. İsyanı 19 Nisan’da bastıran Hareket Ordusu İstanbul halkına bir beyanname okuyarak ordunun amacını anlattı. Beyannameyi Mustafa Kemal kaleme aldı. Hareket Ordusunun İstanbul’u tamamen hakimiyetine almasından sonra Meclis-i Mebusan’ın kararı ile tahta Sultan V. Mehmed çıktı.
1994 – RTÜK Yasası
RTÜK yasası kabul edildi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olan RTÜK’ün yasası 13 Nisan’da TBMM’de kabul edildi. 20 Nisan’da faaliyete başlayan RTÜK, Türk örf ve adetlerine göre radyo ve televizyon yayınlarını denetleyen kamu kuruluşudur.
14 Nisan
“Dünya Tıbbi Mümessiller Günü”
14 Nisan tüm dünyada “Dünya Tıbbi Mümessiller Günü” olarak anılmaktadır.
1912 – Galata Köprüsü
Galata Köprüsü hizmete açıldı. Altın Boynuz olarak da bilinen Haliç’e tarihte birçok defa köprü yapıldı. Bunlardan ilki Aghios Khalinikos Köprüsü adıyla 6. yüzyılda I. Justiniaus tarafından yapıldı. İkincisi Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethi ile orduların Haliç’ten rahat geçmesi için yapıldı. Üçüncüsü Sultan II. Mahmut tarafından 1836 yılında Hayratiye adı ile bilinen köprü yapıldı; 1912 yılında yıkıldı. 1845 yılında dördüncüsü Sultan Abdülmecid’in validesi tarafından Cisr-i Cedid Köprüsü adı ile anılan geçişi paralı olan yeni bir köprü yapıldı.
Beşinci köprü Sultan Abdülaziz tarafından III. Napolyon’un İstanbul ziyareti öncesinde 1863 yılında yapıldı. Altıncısı 1875 yılında İngiliz firmasına yaptırılan köprü 1912 yılına kadar kullanıldı. Yedincisi ve 14 Nisan’da hizmete giren köprüyü Alman firması yaptı ve 1992 yılında köprü yanana kadar kullanıldı; yanan köprü onarıldıktan sora Balat-Hasköy arasına yerleştirildi ve Eski Galata Köprüsü olarak kullanılmaya başlandı. Sekizinci ve son köprü şu an günümüzde Modern Galata Köprüsü olarak da bilinen ve dünyada üzerinden tramvay geçen nadir köprülerden olan Modern Galata Köprüsü 1994 yılında açıldı. “İki kültürü birbirine bağlayan köprü” olarak bilinen tarihi yapı İstanbul’un geleneksel yapı taşlarından biridir.
1912 – Titanik’in Batışı
Titanik batmaya başladı. Dönemin en büyük yolcu gemisi olarak bilinen Titanik gece yarısından önce buzdağına çarpmasının ardından batmaya başladı ve 15 Nisan’da tamamen battı. Gemide 2224 mürettebattan sadece 710 kişi kurtarıldı. Bu acı olayı anlatan ve Leonardo Di Caprio, Kate Winslet’in canlandırdığı film 1997 yılında çıktı.
15 Nisan
“Dünya Sanat Günü”
Dünya Sanat Günü 2012 yılında kutlanmaya başlanmıştır ve 15 Nisan olarak tüm dünyada kabul edilir.
1925 – Şeyh Said İsyanı
Şeyh Said yakalandı. Şeyh Said Cumhuriyet’e karşı yapılan Genç Hadisesi adıyla başlatılan isyanın lideridir. İsyanın Türk ordusu tarafından bastırılmasının ardından Şeyh Said yargılanarak idam ettirilmiştir. Güney Doğu Anadolu Bölgesinde çıkan isyan Şeyh Said İsyanı olarak da bilinir.
1933 – Ankara İstanbul Arası Uçak Seferleri
Ankara-İstanbul arası uçak seferleri başladı. İlk etapta sadece yaz aylarında uçan uçaklar Ankara’dan havalandıktan 70 dakika sonra Eskişehir’de mola verir ve ardından Eskişehir’deki yolcuları aldıktan sonra İstanbul için havalanırdı. Atatürk Havalimanı’na inen yolcular ise kent merkezine trenle ulaşım sağlıyorlardı. Virüsle mücadele ettiğimiz bugünleri hemen atlatmak ve tekrar havada uçaklarımızı görebilmek dileğiyle.
1940 – Mc Donald’s Açıldı
Mc Donald’s açıldı. Günde 70 milyona yakın insana hizmet veren hazır yemek (fast-food) restoranı Amerika Birleşik Devletleri’nin Illinois kentinde açıldı. Dünyanın en büyük hazır yemek restoranı olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.
16 Nisan
“Dünya Ses Günü”
“Biyologlar Günü”
1948 – OEEC Kuruluşu
Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (OEEC) kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucularından olduğu örgüt 1960 yılında Paris Sözleşmesi’nin öncüsüdür. Ardından 1961 yılında OEEC’nin devamı olan Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) kuruldu. OECD Marshall Planı çerçevesinde şekillendirildi. Merkezi Fransa’nın başkenti Paris’tedir ve 36 ülke üyedir.
1984 – Sessiz Ev Roman Ödülü
Orhan Pamuk “Sessiz Ev” adlı romanı ile Madaralı Roman Ödülünü kazandı. Sessiz Ev yazarın ikinci romanıdır. Yazar, romanda üç kardeşin babaannelerini ziyarete gittikleri İstanbul Cennethisar’da geçirdikleri haftayı anlatır. Ayrıca Orhan Pamuk “Kar” adlı romanı ile Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk kez Nobel Ödülünü kazandı.
2017- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi
Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetim şeklinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olması için halk oylaması yapıldı. Halk tarafından %51.41 oy ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kabul edildi.
17 Nisan
“Dünya Hemofili Günü”
“Köy Enstitüleri Günü”
1453 – İstanbul Adaları
Sultan II. Mehmet İstanbul adalarını fethetti. Aynı zamanda Ege Denizi’nde bulunan (İmroz, Taşoz, Limni, Bozcaada, Semadirek, Midilli, Eğriboz) adaları ve Akdeniz’de bulunan (Kefolonya, Zanta, Ayamavra) adalarını da fethetti. Rodos Adası’nı kuşattığı halde alamadı. Rodos Adası’nın fethi Sultan I. Süleyman zamanında gerçekleşti.
1940 – Köy Enstitüleri Kanunu
Köy Enstitüleri Kanunu kabul edildi. İlkokul öğretmenlerini yetiştirmek üzere kurulan enstitüleri Milli Eğitim Bakanı olan Hasan Ali Yücel yönetiyordu.
1974 – Demirciler Çarşısı Cinayeti
Madaralı Roman Ödülünü “Demirciler Çarşısı Cinayeti” adlı eseri ile Yahya Kemal Beyatlı aldı. Madaralı Roman Ödülü emekli öğretmen Fikret Madaralı ve eşinin başlattığı ödüldür.
18 Nisan
“Karacaoğlan’ı Anma Günü”
1906 – San Francisco Depremi
Amerika Birleşik Devletleri San Francisco kentinde 7.9 şiddetinde bir deprem meydana geldi. 28 bin bina yıkıldı ve 3 bin kişi öldü. Depremin ne zaman geleceği belli olmadığından her zaman hazırlıklı olmalıyız!
1946 – Milletler Cemiyeti Dağıldı
Milletler Cemiyeti dağıldı. I. Dünya Savaşı döneminde kurulan cemiyet ilk başlarda Türkiye Cumhuriyeti’ni Musul sorunu sebebi ile üye ülke olarak kabul etmedi. Türkiye Cumhuriyeti cemiyete 12. yılında üye oldu. Bu cemiyet daha sonra Birleşmiş Milletler olarak devam etti.
1951 – Avrupa Birliği’nin Öncüsü Kömür ve Çelik Topluluğu
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kuruldu. Soğuk Savaş döneminde Avrupa’da bulunan 6 ülke arasında işbirliği kurma amacıyla kuruldu. Avrupa Medeniyetinin demokrasi altyapısını oluşturan bu topluluk Avrupa Birliği’nin öncüsü konumundadır.
19 Nisan
1926 – Kabotaj Kanunu
Kabotaj Kanunu kabul edildi. Türk karasularında Türk vatandaşlarına hakimiyet hakkı veren bu kanun 1 Temmuz 1926 tarihinde yürürlüğe girdi.
1987 – Simpsonlar Başladı
Simpsonlar gösterime girdi. Simpsonlar çizgi dizisi tipik bir Amerikan ailesinin başından geçen absürt olayları anlatır.